Ökse otu, yaşamsal ihtiyacı olan su ve mineralleri konakçı olduğu ağaçtan alan genellikle elma, meşe ve diğer geniş yapraklı ağaçlarda yetişen, kışın beyaz ve yapışkan meyveler veren kösele yapraklı yarı parazit bir bitkidir.
Kendi bağımsız olarak fotosentez yapar, konakçı olduğu ağacı öldürmez ama zayıflatabilir. Tohumları genellikle kuşlar tarafından diğer ağaçlara taşınır ve ağaç dallarında kümeli, büyük, yuvarlak ökse otları oluşur. Ökse otu her mevsim yeşil kalan bir bitkidir. Türkiye’de bolca rastlanabilen ökse otu, genel olarak ilkbahar ve sonbahar mevsimlerinin ilk aylarında toplanmaktadır.
Sağlığa birçok faydası olmasının yanı sıra bilinçsizce kullanılması oldukça tehlikelidir. Öncelikle ökse otunun meyvesi zehirlidir ve kesinlikle tüketilmemelidir. Tüketilmesi durumunda ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
Ökse otu, geçmişten günümüze şifa için kullanılan bir bitki olsa da zararlı olabileceği durumlar da bulunmaktadır. Bu yüzden bireysel kullanımı için doktor yönlendirmesi gerekmektedir. Ökse otunun faydaları üzerinde yetiştiği bitkiye göre çeşitlenir.
Ökse otu faydaları aşağıdaki gibi sıralanabilir;
Ökse otunun tüm bu faydalarından yola çıkarak güçlü bir antioksidan olduğu, vücudu kanser başta olmak üzere birçok hastalığa yol açan serbest radikal ve oksidatif strese karşı koruduğu söylenebilir. Sağlık rutininize ökse otu gibi güçlü bir madde eklemeden önce, sizin için iyi bir seçim olduğundan emin olmak için daima doktorunuza başvurmanızı önerilir.
Ökse otunu kullanırken dikkat edilmesi gereken önemli noktalar vardır. Bunlardan ilki ökse otunun meyvesi zehirlidir ve öldürücü olabilir. Meyve kısmı ancak farklı şekillerde sadece uzman kontrolünde kullanılabilir. Buna karşın sapları ve yaprakları zehirli değildir.
Ökse otu merhem ve çay olarak kullanılabilir. Ökse otu merhemi, romatizmal hastalıklarda kullanılır. Ökse otunun meyvesi ve içindeki yağı karıştırılarak elde edilir. Ökse otu merheminin ağız ve göz çevresine, açık yaralara sürülmesi sakıncalıdır.
Ökse otu çayı, taze veya kuru ökse otunun uygun yöntemler ile demlenmesi ile elde edilir ve birçok hastalığın tedavisine yardımcı olarak kullanılır.
Ökse otu çayı; öksürüğün kesilmesi, şeker hastalığının önlenmesi, kampların giderilmesi, kalp ve damar sağlığı, bağışıklık, akciğer sağlığı, pankreas sağlığı için kullanılır. Soğuk olarak burna çekildiğinde burun kanamalarını durdurucu etkiye sahiptir. Dizanteri, tifo gibi hastalıklar sonrası oluşan bağırsak yaralarının iyileşmesine yardımcı olur.
Ökse otu çayını güvendiğiniz bir aktardan taze ya da kuru olarak alabilirsiniz.
Ökse otu çayınızı 1- 1.5 çay kaşığı ökse otunun üzerine kaynamış ve dinlendirilmiş bir fincan sıcak su dökerek hazırlayabilirsiniz.
Taze olarak kullanacaksanız ökse otunu bir fincan ılık suyun içine yaprakları ve sapları olarak bir çay kaşığı atın. Oda sıcaklığında bir gün dinlendirdiğiniz çayın yapraklarını süzün. Sonrasında ısıtarak tüketebilirsiniz.
Ökse otunu farklı bitkilerle karıştırarak da çay yapabilirsiniz.
Ökse otu tavsiye edilen miktarlarda kullanıldığında nadiren yan etkiye sebebiyet vermektedir. Özellikle yüksek dozlarda kullanıldığında yan etkilerin ortaya çıkma olasılığı artmaktadır. Fakat herkes de yan etki yapabileceği için kullanım öncesi doktorunuza danışmanızda fayda vardır.
Ökse otunun yaygın yan etkileri şunlardır:
Enjekte edilerek kullanıldığında ise yan etki olarak enjeksiyon yerinde ağrı, ağrı ve iltihaplanmanın yanı sıra ateş ve titremeye sebep olabilir.
Bununla birlikte ökse otuna karşı bildirilen birkaç şiddetli alerjik reaksiyon vakası da olmuştur. Bu vakaların başında karaciğer hasarı ve yaşamı tehdit eder boyutta ağır bir alerjik reaksiyon durumu olan anafilaksi gelmektedir. Bu durumlarda derhal tibbi yardım alınmalıdır.
Ökse otu, genellikle ılıman iklimlerde, nemli ve gölgeli yerlerde bulunur ve Avrupa, Asya ve Kuzey Amerika'da yaygın olarak yetişen bir bitkidir. Ökse otunun en yaygın yetiştiği yerler arasında ormanlar, parklar, bahçeler ve tarlalar yer alır. Ökse otu, genellikle meşe, elma, armut, ayva ve ıhlamur gibi ağaçlar üzerinde yetişir.
Ökse otunun kendi kökleri yoktur ve diğer bitkilerin köklerinden beslenirler. Ökse otu, yarı parazit bir bitkidir. Ökse otu, diğer bitkilere zarar vermeden beslenir ve hatta onları hastalıklara karşı korur. Ayrıca, ökse otu bir süs bitkisi olarak da yetiştirilmektedir. Ökse otunun beyaz, pembe veya kırmızı çiçekleri vardır ve genellikle yılbaşı süslemelerinde kullanılır.
